اگر قصد کاهش وزن دارید، احتمالا درباره داروهای مختلف کاهش وزن شنیده‌اید و شاید حتی دنبال راهی سریع‌تر برای رسیدن به وزن ایده‌آل خود باشید. این داروها، از جمله اوزمپیک، وگووی و ساکسندا، می‌توانند به کاهش اشتها و افزایش سوخت‌وساز کمک کنند، اما همراه با مزایا، عوارضی هم دارند که دانستن آن‌ها حیاتی است. در این مقاله، به بررسی برندهای شایع داروهای کاهش وزن، اثرگذاری، عوارض رایج و نکات مراقبتی می‌پردازیم تا بتوانید انتخابی آگاهانه داشته باشید و ضمن رسیدن به هدف، سلامت و ظاهر خود را حفظ کنید.
برندهای شایع داروهای کاهش‌دهنده وزن
در بازار امروز، داروهای متنوعی برای کاهش وزن در دسترس هستند که هر کدام با مکانیزم خاص خود عمل می‌کنند. برخی برای کنترل اشتها طراحی شده‌اند، برخی دیگر جذب چربی را کاهش می‌دهند و برخی ترکیبی از این دو روش را ارائه می‌دهند. در ادامه، با برندهای پرمصرف و شناخته‌شده داروهای کاهش وزن آشنا می‌شویم تا دید بهتری نسبت به گزینه‌های موجود پیدا کنید.
اوزمپیک (Ozempic)
اوزمپیک یکی از شناخته‌شده‌ترین داروهای کاهش وزن است که در اصل برای درمان دیابت نوع ۲ ساخته شد. ماده فعال آن سماگلوتاید (Semaglutide) است که با تقلید از هورمون‌های طبیعی بدن، باعث کنترل اشتها و کاهش سرعت تخلیه معده می‌شود. نتیجه این فرآیند، احساس سیری طولانی‌تر و کاهش مصرف کالری است. اوزمپیک علاوه بر کمک به کاهش وزن، در بهبود سطح قند خون نیز نقش مهمی دارد. یکی از عوارض شناخته‌شده آن، پدیده‌ای به نام Ozempic Face است که به تغییرات ظاهری صورت پس از کاهش سریع وزن اشاره دارد.
وگووی (Wegovy)
وگووی نسخه‌ای از همان ترکیب سماگلوتاید است، اما این بار با تایید رسمی سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) برای کاهش وزن عرضه شده است. دوز و ترکیب دارویی وگووی به طور اختصاصی برای مدیریت وزن طراحی شده و در بسیاری از کشورها به عنوان یکی از موثرترین داروهای لاغری شناخته می‌شود. تفاوت اصلی آن با اوزمپیک، تمرکز ویژه بر کنترل وزن به جای مدیریت دیابت است.
ساکسندا (Saxenda)
ساکسندا بر پایه ماده لیراگلوتاید (Liraglutide) ساخته شده و به شکل تزریقی استفاده می‌شود. این دارو با تاثیر بر روی سیستم عصبی مرکزی، احساس گرسنگی را کاهش داده و باعث ایجاد حس سیری می‌شود. ساکسندا برای افرادی که شاخص توده بدنی (BMI) بالاتر از ۳۰ دارند و یا BMI بالاتر از ۲۷ همراه با مشکلاتی مانند دیابت یا فشار خون دارند، تجویز می‌شود. از عوارض آن می‌توان به حالت تهوع، اسهال و افزایش ضربان قلب اشاره کرد.
فنترمین (Phentermine)
فنتِرمین یکی از قدیمی‌ترین داروهای کاهش وزن است که به‌عنوان یک مهارکننده اشتها عمل می‌کند. این دارو با تحریک سیستم عصبی مرکزی، میزان گرسنگی را کاهش می‌دهد و فرد کمتر میل به غذا پیدا می‌کند. مصرف طولانی‌مدت فنترمین توصیه نمی‌شود زیرا می‌تواند منجر به عوارضی مانند افزایش فشار خون، تپش قلب و بی‌خوابی شود.
اورلیستات (Orlistat – با برند Xenical یا Alli)
اورلیستات یکی از معدود داروهایی است که به جای تاثیر بر سیستم عصبی یا هورمونی، مستقیما بر فرآیند جذب چربی در روده اثر می‌گذارد. این دارو با مهار آنزیم‌های گوارشی، جلوی جذب بخشی از چربی مصرفی را می‌گیرد. نتیجه آن دفع چربی‌های هضم‌نشده از بدن است. عوارض رایج اورلیستات شامل اسهال چرب، نفخ و دفع گاز است. برای جلوگیری از کمبود ویتامین، همراه با آن باید مکمل‌های ویتامین محلول در چربی مصرف شود.
داروهای کاهش‌دهنده وزن چه عوارضی دارند؟
در انتخاب داروهای کاهش وزن، آگاهی از عوارض احتمالی اهمیت زیادی دارد. هر دارو با توجه به ترکیبات و نحوه عملکرد خود، عوارض شایع، کمتر شایع و حتی عوارض نادر اما جدی دارد. در جدول زیر، مقایسه‌ای بین داروهای پرمصرف مانند اوزمپیک، وگووی، ساکسندا و فنتِرمین ارائه شده است تا بتوانید قبل از تصمیم‌گیری، دید روشن‌تری نسبت به انتخاب داروی مناسب داشته باشید.
| نام دارو | عوارض شایع | عوارض کمتر شایع | عوارض نادر ولی جدی |
|---|---|---|---|
| اوزمپیک (Ozempic) | تهوع، استفراغ، اسهال، یبوست | سردرد، خستگی، سرگیجه | پانکراتیت، مشکلات کیسه صفرا، Ozempic Face |
| وگووی (Wegovy) | تهوع، کاهش اشتها، دل‌پیچه | رفلاکس معده، بی‌خوابی | التهاب پانکراس، واکنش آلرژیک شدید |
| ساکسندا (Saxenda) | تهوع، استفراغ، اسهال | افزایش ضربان قلب، سرگیجه | سنگ کیسه صفرا، اختلالات تیروئید |
| فنتِرمین (Phentermine) | خشکی دهان، بی‌خوابی، تپش قلب | اضطراب، تغییر خلق | افزایش فشار خون، آریتمی قلبی |
| داروهای مهارکننده جذب چربی (مثل Orlistat) | اسهال چرب، نفخ، دفع گاز | کمبود ویتامین‌های محلول در چربی | آسیب کبدی (نادر) |
پدیده Ozempic Face چیست؟
Ozempic Face به تغییرات ظاهری و ساختاری صورت اشاره دارد که در برخی افراد پس از کاهش سریع وزن با مصرف داروی اوزمپیک (Ozempic) مشاهده می‌شود. این پدیده به‌ویژه در افرادی که کاهش وزن قابل توجه و سریع دارند، شایع‌تر است.
Ozempic Face ویژگی هایی دارد که در ادامه با آن ها آشنا می‌شوید:
- لاغری بیش از حد صورت: کاهش حجم چربی زیرپوستی در گونه‌ها و اطراف فک
- شل شدن و افتادگی پوست: کاهش حمایت چربی باعث ایجاد خطوط و چین و چروک زودرس می‌شود.
- چهره خسته یا نحیف: صورت ممکن است پیرتر و خسته‌تر به نظر برسد، حتی اگر بدن فرد سالم و جوان باشد.
تاثیرات داروهای کاهش دهنده وزن بر پوست و ظاهر صورت
همان طور که متوجه شدید یکی از عوارض مهم داروهای کاهش وزن مانند اوزمپیک، تغییرات قابل توجه در ظاهر صورت است که به آن گاهی Ozempic Face گفته می‌شود. زمانی که کاهش وزن سریع رخ می‌دهد، چربی‌های زیرپوستی صورت به سرعت کم می‌شوند و پوست زمان کافی برای سازگار شدن با این تغییرات ندارد. این پدیده باعث می‌شود صورت لاغر، نحیف و گاهی پیرتر به نظر برسد، حتی اگر فرد در سلامت کامل باشد.
ویژگی‌های شایع این تغییرات شامل موارد زیر هستند:
- لاغری و نحیف شدن صورت به خصوص در ناحیه گونه‌ها و فک
- شل شدن و افتادگی پوست که خطوط و چین و چروک را برجسته می‌کند.
- ظاهر خسته و نحیف که می‌تواند اعتماد به نفس فرد را تحت تاثیر قرار دهد.
راهکارهایی برای پیشگیری و کاهش تاثیراتی که نام بردیم وجود دارند که در ادامه آن ها را مشاهده می‌کنید. این راهکارها عبارتند از:
- کاهش وزن تدریجی: بهترین روش برای پیشگیری از تغییرات شدید صورت، کاهش وزن آرام و تحت نظر پزشک است.
- مراقبت پوستی روزانه: استفاده از مرطوب‌کننده‌ها، کرم‌های حاوی کلاژن و هیالورونیک اسید و ضدآفتاب.
- ماساژ و تحریک گردش خون: ماساژ ملایم پوست می‌تواند به حفظ کشسانی و سلامت بافت کمک کند.
- تغذیه مناسب: مصرف کافی پروتئین برای حمایت از عضلات و بافت پوست، ویتامین‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها برای حفظ کلاژن و الاستین.
- روش‌های زیبایی پزشکی: در صورت تمایل، تزریق فیلر (Filler) می‌توانند حجم از دست رفته گونه‌ها و فک را بازگردانند و ظاهر طبیعی‌تر ایجاد کنند.