زگیل و راه های درمان آن همواره یکی از موضوعات مورد توجه در حوزه بیماری‌های پوستی بوده است. زگیل‌ها ضایعات پوستی خوش خیمی هستند که توسط ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد می‌شوند و بسته به نوع ویروس، ممکن است در نواحی مختلف بدن از جمله دست ها، پاها، صورت و ناحیه تناسلی ظاهر شوند. این بیماری پوستی می‌تواند از طریق تماس مستقیم با پوست آلوده یا استفاده از وسایل شخصی مشترک منتقل شود. در این مقاله قصد داریم اطلاعاتی در مورد علائم، علت و روش های درمانی زگیل بیان کنیم، با ما همراه باشید.
زگیل چیست؟
ویروس پاپیلوم انسانی (HPV) باعث ایجاد زگیل روی پوست می‌شود. HPV خانواده بزرگی از ویروس ها بوده که باعث رشد سلولی می‌شود. این رشد موجب سفت شدن پوست می‌شود. به طور کلی زگیل ها توده های ریزی هستند که به صورت گوشت اضافه در قسمت های مختلف بدن ایجاد می‌شوند. این ضایعات می‌توانند در هر نقطه از بدن ظاهر شوند و بر اساس محل و ظاهر به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند.
انواع زگیل
با توجه به عواملی که باعث ایجاد زگیل می‌شوند و بخشی از بدن که در آن رشد کرده اند، انواع مختلفی از زگیل وجود دارد که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم:
زگیل های معمولی
این نوع از زگیل ها ممکن است در هر جایی از بدن رشد کنند، اما معمولا در انگشتان دست و زانوها دیده می‌شوند. زگیل های معمولی به صورت تکی یا دسته جمعی هستند و از لحاظ بافت، سفت و برجسته می‌باشند. شکل ظاهری آن ها دایره یا بیضی های گنبدی شکل نامنظم است که به رنگ های قهوه ای خاکستری مشاهده می‌شود.
زگیل های موزاییکی
مجموعه ای از زگیل های کف پا، زگیل های موزائیکی را تشکیل می‌دهند. در صورتی که زگیل های کف پا بیشتر تحت فشار قرار گیرند، بیشتر در پوست فرو می‌روند که همین مسئله موجب گسترش آن ها و ایجاد بسته های بزرگ می‌شود.
زگیل کف پا
زگیل های کف پا به عنوان زگیل پاشنه نیز گفته می‌شود و همانطور که از اسم آن می‌توان متوجه شد، در کف پا رشد می‌کنند. این نوع از زگیل ها زائده های بسیار زمخت، سفید رنگ و دارای یک لکه تیره رنگ در درون خود هستند. افرادی که دارای این نوع زگیل هستند، ممکن است حین راه رفتن به ویژه روی سنگریزه و سطوح ناهموار، درد شدیدی را احساس کنند.
شاید این مطلب برای شما مفید باشد: پی آر اف چیست و کاربردی دارد؟
زگیل های زیر ناخن
این نوع از زگیل ها اطراف یا زیر ناخن رشد می‌کنند که مانع از رشد ناخن ها نیز می‌شوند. شکل ظاهری زگیل های زیر ناخن به گونه ای است که برآمدگی های خشن با سطح زبری و محکم است که مرز مشخصی ندارند.
زگیل های مسطح
این نوع از زگیل ها می‌توانند رشد خوشه ای داشته باشند. زگیل های مسطح معمولا با تیغ زدن موهای زائد نواحی مختلف بدن، به نقاط دیگر منتقل می‌شوند و بیشترین نقاطی که درگیر می‌کنند، دست و پاها و گاهی صورت است. این نوع زگیل در میان کودکان نیز بسیار شایع است. زگیل های مسطح اغلب رنگی به صورت قهوه ای روشن و مایل به زرد دارند. همانطور که نامشان مشخص است ظاهری مسطح و گرد دارند.
زگیل های تناسلی
نوع شایع دیگری از زگیل ها، زگیل های تناسلی هستند که در اندام تناسلی می‌رویند. این زائده در اثر روابط جنسی مختلف ایجاد می‌شود و به سرعت در یک رابطه جنسی قابل انتقال به فرد مقابل است. توجه داشته باشید که عدم درمان به موقع این زگیل، احتمال ابتلا به سرطان های رحم و مقعد را افزایش می‌دهد.
علت ایجاد زگیل
بیش از 100 نوع زگیل شناسایی شده است که هر یک مسئول ایجاد نوع خاصی از زگیل هستند. از عوامل موثر بر ایجاد این ضایعات پوستی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- استفاده از تیغ اصلاح برای تراشیدن موها
- استفاده از وسایل فردی که به زگیل مبتلا است.
- لمس سطح با فردی که دارای زگیل تناسلی است.
- ورود ویروس از طریق خراشیدگی یا شکاف های کوچک پوستی
زگیل های پوستی چه علائمی دارند؟
زگیل ها جز در برخی موارد خاص، مشکل خاصی برای فرد ایجاد نمی‌کنند. این زائده های پوستی علائمی دارند که شامل موارد زیر است:
- برآمدگی هایی در پشت انگشتان دست و پا یا زانوها پیدا کنید.
- به دلیل ابتلا به زگیل های رشته ای ممکن است چیزی مانند یک ساقه بلند روی صورت پیدا کنید.
- در اطراف و زیر ناخن ها زائده هایی مشاهده شود.
- برآمدگی هایی با سطح زبر و نقطه های کوچک سیاه رنگی را در قسمت های مختلف مشاهده کنید.
- بخش های از پوست سطح زبر و خشن پیدا کرده باشید.
- برآمدگی هایی کوچک، گوشتی و نقطه به نقطه به رنگ قرمز، سفید، صورتی یا برنزه ای در پوست پیدا شود.
روش های درمان زگیل
زگیل ها ممکن است در برخی موارد بدون نیاز به روش خاصی، درمان شوند اما در مواردی نیز ممکن است تا ابد باقی بمانند که در این شرایط می‌توان از روش های مختلف درمانی استفاده کرد. از موثرترین روش های برداشتن زگیل به موارد زیر می‌توان اشاره کرد:
کرایوتراپی
کرایوتراپی یکی از رایج ترین روش های درمان زگیل های تناسلی است که طی آن، پزشک از نیتروژن مایع برای انجماد و تخریب سلول های زگیل استفاده می‌کند. این روش معمولا طی چندین جلسه انجام می‌شود و ممکن است باعث قرمزی، التهاب، تاول و درد موقت در ناحیه تحت درمان شود. از آنجایی که کرایوتراپی باعث تحریک سیستم ایمنی برای مبارزه با ویروس می‌شود، می‌تواند به کاهش احتمال بازگشت زگیل ها کمک کند. این روش برای زگیل های کوچک و سطحی بسیار مؤثر است.
داروهای موضعی
داروهای موضعی مختلفی برای درمان زگیل های تناسلی وجود دارد که برخی از آنها به صورت تجویزی و برخی دیگر بدون نسخه قابل تهیه هستند. این داروها شامل موارد زیر می‌شوند:
- پودوفیلین و پودوفیلوکس: این ترکیبات شیمیایی روی زگیل‌ها اعمال می‌شوند و بافت آنها را از بین می‌برند. پودوفیلوکس برای استفاده شخصی در خانه مجاز است، اما پودوفیلین باید حتما توسط پزشک استفاده شود. این داروها برای زگیل‌های داخلی (مثلا داخل واژن یا مقعد) توصیه نمی‌شوند و نباید در دوران بارداری استفاده شوند، زیرا ممکن است برای جنین مضر باشند.
- اسید تری‌کلرواستیک (TCA): این اسید به‌عنوان یک محلول شیمیایی قوی، زگیل ها را می‌سوزاند و باعث از بین رفتن آنها می‌شود. پزشک معمولا این محلول را مستقیما روی زگیل‌ها اعمال می‌کند. ممکن است پس از استفاده از این دارو، بیمار دچار احساس سوزش، قرمزی و تحریک پوست شود. این روش بیشتر برای زگیل‌های کوچک و تعداد کم مناسب است.
- ایمی‌کیمود: این کرم موضعی به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند تا ویروس HPV را از بین ببرد. ایمی‌کیمود معمولا چندین هفته مورد استفاده قرار می‌گیرد و می‌تواند موجب قرمزی، خارش و التهاب شود. برخلاف برخی دیگر از داروهای موضعی، این دارو نه تنها زگیل ها را از بین می‌برد بلکه به سیستم ایمنی کمک می‌کند تا از رشد مجدد آن ها جلوگیری کند.
الکتروکوتر
در روش الکتروکوتر، پزشک با استفاده از یک جریان الکتریکی قوی، بافت زگیل را سوزانده و از بین می‌برد. این روش به خصوص برای زگیل های بزرگ تر و مقاوم تر به سایر درمان ها موثر است. با این حال، ممکن است بهبودی پس از این روش کمی زمان بر باشد و بیمار دچار درد، تورم یا جای زخم شود. در برخی موارد، نیاز به بی حسی موضعی یا حتی بیهوشی عمومی برای انجام این درمان وجود دارد.
لیزر درمانی
لیزر درمانی یکی از پیشرفته ترین روش های درمان زگیل های تناسلی است که به ویژه برای زگیل های مقاوم یا مناطقی که دسترسی به آنها دشوار است، مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این روش، پزشک با استفاده از اشعه لیزر، بافت زگیل را تبخیر کرده و از بین می‌برد. این روش بسیار دقیق است و آسیب کمتری به بافت‌های اطراف وارد می‌کند، اما معمولا هزینه بالایی دارد و ممکن است نیاز به بی حسی یا بیهوشی داشته باشد. بعد از انجام لیزر درمانی، ممکن است بیمار دچار التهاب و قرمزی شود که طی چند روز برطرف می‌شود.
شاید این مطلب برای شما مفید باشد: لیزر موهای زائد
جراحی زگیل تناسلی
در مواردی که زگیل ها بسیار بزرگ یا مقاوم به سایر روش های درمانی باشند، پزشک ممکن است تصمیم به جراحی بگیرد. در این روش، زگیل ها به صورت فیزیکی با تیغ جراحی یا قیچی مخصوص برداشته می‌شوند. این روش معمولا تحت بی‌حسی موضعی یا بیهوشی انجام می‌شود و برای زگیل های بسیار مقاوم یا زگیل هایی که به روش‌های دیگر پاسخ نمی‌دهند، استفاده می‌شود. پس از جراحی، ممکن است محل زگیل‌ها نیاز به مراقبت ویژه و چند روز استراحت داشته باشد.