برداشتن خال یکی از رایج ترین اقدامات زیبایی و درمانی در حوزه پوست و زیبایی محسوب می‌شود که به دلایل مختلفی انجام می‌گیرد. برخی افراد تنها به علت ظاهر نازیبای خال‌ها تصمیم به حذف آن‌ها می‌گیرند، در حالی که برای برخی دیگر، نگرانی‌های پزشکی مانند تغییر شکل یا رنگ خال انگیزه‌ای برای برداشتن آن است. خال‌ها انواع مختلفی دارند و بسته به نوع آن‌ها، روش های برداشتن خال هم متفاوت خواهد بود. در این مطلب به صورت جامع به معرفی انواع خال، بررسی دلایل برداشتن آن‌ها، معرفی دقیق روشهای برداشتن خال و مزایای هر روش خواهیم پرداخت.
انواع خال‌های پوستی
خال‌ها ضایعات پوستی رنگدانه‌داری هستند که در لایه‌های مختلف پوست شکل می‌گیرند. شناخت نوع خال در انتخاب روش های برداشتن خال اهمیت زیادی دارد.
- خال های سطحی: صاف، به رنگ قهوه‌ای، بدون برجستگی
- خال های عمقی: برجسته، گوشتی، معمولا به رنگ پوست یا قهوه‌ای روشن
- خال های ترکیبی: هم رنگدانه دارند و هم کمی برجسته هستند
- خال های مادرزادی: از زمان تولد حضور دارند، گاهی بسیار بزرگ و پررنگ‌اند
- خال های دیسپلاستیک: مرزهای نامشخص، رنگ نامنظم، خطر بالقوه بدخیمی
- خال های هاله‌دار: خال‌هایی با ناحیه سفید رنگ اطراف که معمولا با گذر زمان محو می‌شوند
شناخت این موارد به پزشک کمک می‌کند تا بهترین انتخاب را از میان روش های برداشتن خال داشته باشد.
چه افرادی نیاز به برداشتن خال دارند؟
همه‌ی خال‌ها نیاز به حذف ندارند، اما در برخی شرایط، اقدام به درمان ضروری می‌شود. در این قسمت، به صورت موردی شرایطی را بررسی می‌کنیم که در آن‌ها استفاده از روشهای برداشتن خال ضرورت دارد.
- تغییر ناگهانی در رنگ، اندازه یا شکل خال
- خال‌هایی با حاشیه نامنظم یا ناهموار
- خال‌هایی که دچار خارش، درد یا خونریزی می‌شوند.
- قرارگیری خال در نقاطی که دچار سایش مداوم هستند.
- نگرانی بیمار از ظاهر خال به دلایل زیبایی
- وجود سابقه خانوادگی ملانوم یا سرطان پوست
- خال‌هایی که در سنین بالا ایجاد شده‌اند.
- خال‌هایی که در برابر نور آفتاب تغییر رنگ می‌دهند.
- خال‌هایی با رشد سریع و غیرعادی
- خال‌هایی که به مرور از سطح پوست بلندتر می‌شوند.
روش های برداشتن خال
در ادامه درباره رایج ترین روش های برداشتن خال، مزایا و موارد استفاده هر روش می‌پردازیم:
جراحی برداشت خال
این روش برای خال هایی که مشکوک به بدخیمی هستند یا عمق زیادی دارند استفاده می‌شود. در این روش، خال به همراه بخش کوچکی از بافت اطراف با تیغ جراحی برداشته می‌شود. ناحیه ی برداشت با بخیه بسته می‌شود و در صورت لزوم نمونه به پاتولوژی فرستاده می‌شود. از قدیمی ترین و مطمئن ترین روش های برداشتن خال محسوب می‌شود.
برداشت خال با لیزر
روشی مدرن، دقیق و بدون نیاز به برش پوست، بیشتر برای خال‌های سطحی یا رنگ دانه ای استفاده می‌شود. در این روش، انرژی لیزر باعث تجزیه رنگدانه های موجود در خال می‌شود. احتمال باقی‌ماندن جای زخم در روش برداشتن خال با لیزر کمتر از جراحی است. معمولا به جلسات متعدد نیاز دارد.
الکتروسرجری یا کوتر
استفاده از جریان برق برای سوزاندن بافت خال مناسب برای خال‌های کوچک و غیر مشکوک است و در گروه ساده ترین روش های برداشتن خال قرار می‌گیرد. گاهی ممکن است جای کمی باقی بگذارد.
کرایوتراپی یا سرما درمانی
در این روش، خال با نیتروژن مایع منجمد شده و تخریب می‌شود. معمولا برای خال های سطحی و صاف کاربرد دارد. مدت زمان بهبودی کوتاه است. احتمال نیاز به تکرار درمان وجود دارد.
روش تراشیدن خال
روشی کم‌تهاجمی برای خال‌های برجسته و سطحی با تیغ جراحی یا ابزار مخصوص، سطح خال تراشیده می‌شود. معمولا نیازی به بخیه نیست. از جمله روش های برداشتن خال است که برای مقاصد زیبایی نیز کاربرد زیادی دارد.
بیوپسی پانچ
ابزاری استوانه ای شکل وارد پوست شده و خال را به صورت کامل خارج می‌کند. مناسب برای خال های مشکوک که نیاز به بررسی پاتولوژیک دارند. اغلب نیاز به بخیه دارد.
نکات مهم قبل از انجام روش های برداشتن خال
قبل از انتخاب هر کدام از روش های برداشتن خال، بررسی یکسری از نکات اهمیت زیادی دارد. برخی از مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:
معاینه دقیق توسط متخصص
خال های شما حتما باید توسط متخصص معاینه شوند تا نوع آن مشخص شود. این معاینه از ایجاد عوارض احتمالی پس از برداشتن خال جلوگیری می‌کند و مشخص می‌کند که آیا نیاز به نمونه برداری یا آزمایش های بیشتر وجود دارد یا خیر.
بررسی سابقه خانوادگی سرطان پوست
در صورتی که در خانواده سابقه سرطان پوست وجود داشته باشد، احتمال خطرناک بودن برخی از خال‌ها افزایش می‌یابد. این موضوع باید حتما با پزشک مطرح شود تا اقدامات احتیاطی بیشتری صورت بگیرد و در صورت نیاز، روش های دقیق تری برای برداشتن خال انتخاب شود.
استفاده از درماتوسکوپ برای بررسی نوع خال
درماتوسکوپ دستگاهی است که به پزشک اجازه می‌دهد خال را با بزرگنمایی و نور مخصوص به طور دقیق مشاهده و ساختار داخلی آن را بررسی کند. این روش غیرتهاجمی کمک می‌کند که پزشک بدون برداشتن خال، خوش‌خیم یا مشکوک بودن آن را بهتر تشخیص دهد.
اطلاع رسانی کامل به بیمار درباره مزایا و معایب هر روش
قبل از انجام هر روش، پزشک باید شما را درباره جزئیات آن آگاه کند. اینکه کدام روش (لیزر، جراحی، کرایو و…) مناسب تر است، چه مراقبت هایی بعد از برداشتن خال لازم است، عوارض احتمالی چیست و نتیجه نهایی چگونه خواهد بود، همگی باید برای شما شفاف سازی شوند.
آماده‌سازی روانی بیمار در صورت نیاز به جراحی یا نمونه‌برداری
در مواردی که احتمال بدخیمی مطرح باشد یا نیاز به جراحی وجود داشته باشد، آماده‌سازی روانی بیمار بسیار مهم است. پزشک باید نگرانی‌های بیمار را بشنود، به سوالات او پاسخ دهد و او را از نظر روانی برای انجام مراحل بعدی آماده کند تا با آرامش بیشتری وارد فرآیند درمان شود.
مزایای استفاده از روش های برداشتن خال
روش های برداشتن خال نه تنها از نظر ظاهری مفیدند بلکه نقش مهمی در پیشگیری از مشکلات جدی تر نیز ایفا می‌کنند. مزایای استفاده از این روش عبارت است از:
- جلوگیری از تبدیل خال های پرخطر به سرطان
- بهبود زیبایی و افزایش اعتماد به نفس
- رفع خال هایی که مانع اصلاح، آرایش یا پوشش مناسب هستند.
- کاهش خطر آسیب دیدگی خال‌های برجسته
- اطمینان از سلامتی با بررسی آزمایشگاهی نمونه ها
- بازیابی سریع‌تر نسبت به درمان های قدیمی تر
- استفاده از تجهیزات پیشرفته در کلینیک‌های پوست
- مقرون به صرفه بودن برخی روش ها مانند لیزر و کوتر
- عدم نیاز به بیهوشی در اکثر روش ها
- قابل اجرا بودن برای انواع پوست و گروه‌های سنی مختلف